Trong quá trình phát triển một bộ phim hoạt hình, TVC hay bất kỳ sản phẩm hình ảnh chuyển động nào, việc lên ý tưởng và kể chuyện một cách trực quan luôn đóng vai trò cốt lõi. Đó là lúc beatboards – một công cụ hình ảnh đặc biệt – phát huy sức mạnh. Không cầu kỳ như storyboard nhưng đủ tinh gọn và cảm xúc để truyền tải mạch truyện. Vậy beatboards là gì? Tại sao nó lại quan trọng trong ngành công nghiệp sáng tạo hiện nay? Hãy cùng khám phá qua bài viết dưới đây.
1. Định nghĩa và khái niệm cơ bản về beatboards
Beatboards là một công cụ trực quan được sử dụng trong quy trình tiền kỳ của ngành hoạt hình và sản xuất nội dung kỹ thuật số. Đây là tập hợp các hình ảnh phác thảo đơn giản nhằm bắt giữ những khoảnh khắc quan trọng nhất của câu chuyện – thường được gọi là “story beats” hay “nhịp điệu câu chuyện”. Không giống như storyboards chi tiết, beatboards tập trung vào việc truyền tải cảm xúc, bố cục, và nhịp điệu tổng thể của câu chuyện thay vì từng chi tiết cụ thể.
Thuật ngữ “beatboards” bắt nguồn từ ngành sản xuất phim hoạt hình, khi các nghệ sĩ cần một phương pháp nhanh chóng để phác thảo và truyền đạt ý tưởng về dòng chảy của câu chuyện trước khi đầu tư vào công đoạn storyboard tốn thời gian hơn. Nó được coi là “bản phác thảo” của câu chuyện, giúp đội ngũ sáng tạo xác định cấu trúc tổng thể và những thay đổi cảm xúc chính trong tác phẩm.
Beatboards vs. Storyboards: Sự khác biệt căn bản
| Đặc điểm | Beatboards | Storyboards |
| Mục đích chính | Nắm bắt nhịp điệu và cảm xúc tổng thể của câu chuyện | Lập kế hoạch chi tiết cho từng cảnh quay |
| Mức độ chi tiết | Thấp đến trung bình, tập trung vào khoảnh khắc then chốt | Cao, bao gồm từng góc máy, chuyển động và hành động |
| Thời điểm sử dụng | Giai đoạn đầu của quy trình phát triển | Sau khi cấu trúc câu chuyện đã được phê duyệt |
| Số lượng hình ảnh | Ít hơn, thường chỉ 5-20 hình cho một cảnh quay | Nhiều hơn, có thể lên đến hàng trăm hình cho một cảnh quay |
| Người thực hiện | Thường do đạo diễn hoặc nghệ sĩ phát triển truyện | Thường do nghệ sĩ storyboard chuyên nghiệp thực hiện |
Vị trí của beatboards trong quy trình sản xuất
- Giai đoạn phát triển ý tưởng: Beatboards xuất hiện ngay sau khi kịch bản hoặc outline đã được xây dựng
- Trước storyboard: Giúp định hình hướng đi tổng thể trước khi đi vào chi tiết storyboard
- Sau khâu thiết kế nhân vật: Thường được thực hiện sau khi các nhân vật chính đã được phác thảo
- Trước giai đoạn hoạt hình thô: Cung cấp hướng dẫn cho việc phát triển animatic
- Trong quá trình chỉnh sửa: Có thể được sử dụng để điều chỉnh nhanh cấu trúc câu chuyện mà không cần vẽ lại toàn bộ storyboard
2. Vai trò và tầm quan trọng của beatboards
Beatboards đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng nền tảng vững chắc cho dự án hoạt hình bằng cách cung cấp bức tranh tổng thể về câu chuyện trước khi đầu tư vào các công đoạn chi tiết hơn. Chúng giúp đội ngũ sáng tạo đảm bảo rằng nhịp điệu và cấu trúc cảm xúc của câu chuyện hoạt động hiệu quả ngay từ giai đoạn đầu.
Những lợi ích chính của việc sử dụng beatboards:
- Tiết kiệm thời gian và nguồn lực: Xác định vấn đề cấu trúc từ sớm trước khi đầu tư vào storyboard chi tiết
- Tăng cường giao tiếp: Cung cấp ngôn ngữ hình ảnh chung giữa đạo diễn, nhà sản xuất và nghệ sĩ
- Linh hoạt trong việc thay đổi: Dễ dàng điều chỉnh và thử nghiệm các hướng tiếp cận khác nhau
- Cải thiện tính nhất quán: Đảm bảo tầm nhìn tổng thể nhất quán xuyên suốt dự án
- Tối ưu hóa nhịp điệu kể chuyện: Giúp xác định và điều chỉnh các vấn đề về nhịp điệu trước khi chúng trở nên tốn kém
3. Quy trình tạo beatboards chuyên nghiệp
Phân tích kịch bản và xác định story beats
Bước đầu tiên trong quy trình là phân tích kỹ lưỡng kịch bản để xác định những khoảnh khắc then chốt cần được minh họa:
- Đọc kịch bản và xác định các điểm chuyển hướng quan trọng trong câu chuyện
- Đánh dấu những khoảnh khắc cảm xúc cao điểm hoặc thay đổi tâm trạng đáng kể
- Xác định các “story beats” chính – thường là 3-5 khoảnh khắc quan trọng nhất trong mỗi cảnh
- Lập danh sách các yếu tố thị giác quan trọng cần được truyền tải trong mỗi beat
- Thảo luận với đạo diễn hoặc người kể chuyện chính để đảm bảo hiểu đúng tầm nhìn
Một phương pháp hiệu quả là sử dụng “story circle” của Dan Harmon hoặc “hành trình của người hùng” của Joseph Campbell để xác định các beat chính trong cấu trúc câu chuyện lớn hơn.
Kỹ thuật phác thảo beatboards
- Phác thảo nhanh (thumbnail sketching): Tạo các hình vẽ nhỏ, đơn giản chỉ trong 2-5 phút mỗi hình
- Tập trung vào bố cục và cảm xúc: Ưu tiên truyền tải cảm giác và năng lượng của cảnh hơn là chi tiết
- Sử dụng kỹ thuật silhouette: Đôi khi chỉ cần hình bóng đen để truyền tải chuyển động và bố cục
- Áp dụng quy tắc 180 độ: Đảm bảo tính nhất quán về hướng và hành động giữa các shot
- Sử dụng mũi tên và chú thích: Thêm các chỉ dẫn về chuyển động và thay đổi trong cảnh
- Phân nhóm theo chuỗi: Tổ chức các beat thành các chuỗi liên quan để dễ theo dõi
4. Ứng dụng beatboards trong thực tế
Beatboards đã chứng minh giá trị của mình trong nhiều dự án hoạt hình thành công trên toàn cầu. Những ví dụ thực tế này không chỉ minh họa cho hiệu quả của công cụ mà còn cung cấp những bài học quý giá về cách áp dụng.
Ví dụ quốc tế
Một trong những ví dụ nổi bật nhất về việc sử dụng beatboards là trong phim “Spider-Man: Into the Spider-Verse” (2018). Đạo diễn Bob Persichetti đã chia sẻ rằng đội ngũ sản xuất đã sử dụng beatboards để định hình phong cách thị giác độc đáo của bộ phim. Những hình ảnh đơn giản này đã giúp định hình “nhịp điệu trực quan” – sự kết hợp giữa nghệ thuật comic book và hoạt hình hiện đại đã trở thành đặc trưng của tác phẩm.
Pixar cũng là một studio nổi tiếng với việc sử dụng “story beats” trong quy trình làm phim của họ. Trong phim “Soul” (2020), đội ngũ sáng tạo đã sử dụng beatboards để phác thảo các chuyển cảnh giữa thế giới thực và “The Great Before” – một thách thức lớn về mặt thị giác và tường thuật. Những phác thảo này đã giúp họ thử nghiệm nhiều phong cách hình ảnh khác nhau trước khi đi vào sản xuất chi tiết.
Tình hình tại Việt Nam
Tại Việt Nam, ngành công nghiệp hoạt hình đang dần phát triển và áp dụng các quy trình sản xuất quốc tế, trong đó có việc sử dụng beatboards. Studio Colory Animation là một trong những đơn vị tiên phong áp dụng phương pháp này trong các dự án như “Monta trong dải Ngân Hà kỳ cục” và “Đội Đặc Nhiệm X”.
Theo chia sẻ từ họa sĩ Nguyễn Phan Thảo Nguyên của Colory Animation, việc áp dụng beatboards đã giúp studio này giảm đáng kể thời gian phát triển storyboard và tăng chất lượng sản phẩm cuối cùng. “Chúng tôi đã tiết kiệm được khoảng 20% thời gian và nguồn lực cho mỗi tập phim khi bắt đầu sử dụng beatboards có hệ thống,” cô cho biết.
Ngoài ra, DeeDee Animation Studio cũng đã áp dụng phương pháp tương tự trong các dự án quảng cáo và phim ngắn của họ. Tuy nhiên, nhiều studio nhỏ hơn vẫn chưa áp dụng quy trình này một cách đầy đủ do thiếu nhân lực chuyên môn hoặc áp lực về thời gian sản xuất.
Tóm lại, beatboards không chỉ là công cụ hỗ trợ thị giác đơn thuần, mà còn là cầu nối quan trọng giữa ý tưởng sơ khai và câu chuyện hoàn chỉnh. Trong bất kỳ dự án sáng tạo nào – từ phim hoạt hình, quảng cáo đến thiết kế trải nghiệm người dùng – việc sử dụng beatboards hiệu quả có thể giúp tiết kiệm thời gian, định hình cảm xúc và tạo nền tảng vững chắc cho phần hình ảnh sau này. Nếu bạn đang bắt đầu một hành trình kể chuyện bằng hình ảnh, đừng bỏ qua bước xây dựng beatboards – bởi đó có thể là chìa khóa để biến ý tưởng thành trải nghiệm ấn tượng và liền mạch.
Bài viết liên quan
Cái chết của Eren: Bí ẩn, lý do và ý nghĩa trong AOT
Animatic là gì? Tìm hiểu công cụ dựng phim hoạt hình cơ bản
Nhân vật phản diện là gì? Vai trò kẻ xấu trong truyện, phim